اسپاتنیک، نخستین ماهواره جهان، در سال 1957از اتحاد جماهیر شوروی سابق به فضا پرتاب شد. از آن زمان تاکنون، بیش از 6000ماهواره به فضا فرستاده شده است. ماهواره ها روز به روز اهمیت بیشتری برای زندگی در زمین پیدا می کنند. از ماهواره ها برای سرگرمی، امنیت، ارتباطات و جهت یابی استفاده می شود. مهم ترین ویژگی آنها شاید این باشد که به ما اجازه می دهند سیاره خود را از زاویه ای دیگر بررسی کنیم.

در این مقاله می توانید درباره صاحبان ماهواره ها، محل استقرار آنها و موارد استفاده آنها بیشتر بدانید.

آمریکا 423 ماهواره از 957 ماهواره فعال و در گردش دور زمین را در اختیار دارد. اپراتور بزرگ بعدی روسیه است. چین نیز حضور چشمگیری در فضا دارد.

دست کم 115کشور، در مالکیت یک ماهواره سهم دارند.

44کشور در جهان با دو یا یک کشور دیگر مالکیت یک ماهواره را در اختیار دارند. این مشارکت در اینجا به عنوان همکاری قید شده است.

آمریکا، تایوان، ژاپن و فرانسه بزرگ ترین سهامداران در این همکاری ها هسنند.

ماهواره های چند ملیتی به ماهواره هایی گفته شده که در اختیار بیش از سه سهامدار بین المللی قرار دارند.

اتحاد جماهیر شوروی نخستین ماهواره را در سال 1957به فضا پرتاب کرد. از آن زمان تاکنون، بیش از 6000 ماهواره به فضا پرتاب شده است.

این نمودار زمان بندی ارسال ماهواره ها به فضا توسط آمریکا، اتحاد جماهیر شوروی/ روسیه، چین و باقی کشورهای جهان را از سال 1957تا امروز نمایش می دهد.

تصویر ماهواره در هر گروه، نشانگر سالی است که بیشترین ارسال ماهواره به فضا در آن گروه صورت گرفته است.

اوج ارسال ماهواره به فضا از اتحاد جماهیر شوروی در سال های دهه 1970تا 1980بوده که دلیلش رونق برنامه فضایی نظامی شوروی است؛ در آن زمان شوروی سابق ماهواره های جاسوسی، جهت یابی و ارتباطاتی فراوانی را به فضا پرتاب می کرد.

آمریکا در سال 1998بیشترین ماهواره را به فضا پرتاب کرد. این رشد در راستای ایجاد سه شبکه از ماهواره های ارتباطاتی اتفاق می افتاد: گلوبال استار، ایریدیوم، و اورب کام. Globalstar, Iridium and ORBCOM عموما می توان افزایش ارسال ماهواره ها را در هر دوره ناشی از ایجاد تغییرات در موارد استفاده از ماهواره ها دانست.

در دهه 70 موجی از ارسال ماهواره های ارتباطاتی به فضا ایجاد شد، دهه 90 موجی از ارسال ماهواره های ردیابی و دهه گذشته، افزایش چشمگیری را در ارسال ماهواره های غیرنظامی و ماهواره های ناظر زمین شاهد بودیم.

اگر روندی که در اینجا دیده می شود، ادامه پیدا کند، بازیگران تثبیت شده فضا احتمالا ماهواره های بزرگ تر و ماندگارتری خواهند ساخت و موسسات بین المللی غیرنظامی نظیر دانشگاه ها ممکن است ماهواره های کوچک تر و ارزان تری تولید کنند.

خط بالایی این نمودار نشانگر مجموع ارسال ماهواره هایی است که در بین سال های 1957تا 2010به فضا پرتاب شده اند.

منطقه خاکستری تعداد ماهواره هایی را نشان می دهد که زمانی به فضا پرتاب شدند و اکنون غیرفعال اند و منطقه نارنجی نشانگر ماهواره هایی است که هنوز فعال اند.

قدیمی ترین ماهواره فعال درگردش ماهواره امست اسکار 7 (Amsat-Oscar 7 ) است که از پایگاه نیروی هوایی واندربرگ کالیفرنیا در پانزدهم نوامبر 1974به فضا پرتاب شده است. این ماهواره یک ماهواره مدار پایین زمین یا ال ای او Low Space Orbit است که به طور آماتوری، از آن برای ارسال امواج رادیویی استفاده می شده است.

منطقه خاکستری مجموعا 5 هزار و 428 ماهواره را نشان می دهد. اکنون بسیاری از ماهواره های غیرفعال به جمع زباله های فضایی که دور زمین در گردش اند پیوسته اند.

بر اساس برآورد ناسا، تاکنون حدودا 19هزار شیء بزرگ تر از 10 سانتیمتر شناخته شده که دور زمین می چرخند.

این نمودارها چهار مصرف کننده اصلی ماهواره های فعال را نشان می دهد که آمریکا، چین، روسیه، چین و سایر کشور ها هستند. ( ماهواره های مشارکتی و چند ملیتی در اینجا منظور نشده اند.)

این نمودار نشان می دهد که مصرف و کاربرد ماهواره ها تحت تاثیر وضعیت اقتصادی و سیاسی در قسمت های مختلف جهان تغییر می کند.

"مصرف کننده" (تجاری، دولت، نظامی یا غیر نظامی) نشانگر مورد مصرف اصلی ماهواره است ولی توجه به این نکته مهم ضروری است که خیلی از ماهواره ها چندکاره اند. به عنوان مثال، یک ماهواره ممکن است همزمان کاربردهای تجاری و نظامی داشته باشد.

مالکیت ماهواره های تجاری در اختیار شرکت ها و اتحادیه هایی است که توسط سرمایه گذاران و گروه های خصوصی بنیان گذاری شده اند.

این نمودار به ما نشان می دهد که حدودا چقدر طول می کشد تا ماهواره ها زمین را دور بزنند.

ماهواره های مدار پایین زمین ( low earth orbit ) بیش از 30 برابر تندتر از جت های مسافربری، در ارتفاعی بین 80 تا 1700 کیلومتر از سطح زمین به دور آن می چرخند.

یک ماهواره مدار پایین زمین می تواند زمین را در 88 دقیقه دور بزند. این ماهواره ها تقریبا نیمی از مجموع ماهواره های عملیاتی را شامل می شوند و معمولا برای اهداف مراقبتی، مشاهدات زمینی و تصویربرداری از آنها استفاده می شود چرا که می توانند از سطح زمین، اطلاعات دقیق و جزیی تری را جمع آوری کنند.

ارتفاع ماهواره های جی ای او (ماهواره های زمین آهنگ) تقریبا ثابت است.همه ماهواره های زمین آهنگ، در ارتفاع 35 هزار و 700 کیلومتری از سطح زمین قرار دارند و ظرف 24 ساعت یک دور کامل در مدار زمین می چرخند. بنابراین، این ماهواره ها از روی زمین، تقریبا ثابت به نظر می رسند.

موارد استفاده این ماهواره ها پیش بینی آب و هوا، ارتباطات، و پخش برنامه های تلویزیونی است.

اخذ از تبیان